Türkiye ile Rusya arasında gaz sektöründe ortak enerji projelerinin hayata geçirilmesinin özel öneminin vurgulanması gerekiyor”. Bu sözleri Azerbaycan Milletvekili Vugar İsgandarov, Türkiye’de bölgesel bir gaz merkezinin kurulmasının ilgili konuşurken söyledi.
Milletvekilinin sözlerine göre, Türkiye’de bölgesel bir gaz merkezinin oluşturulması çok önemli bir proje: “Bugün Türkiye, uluslararası doğal gaz ticaret merkezi olma çabalarını sürdürüyor. Aslında Moskova’nın Rus gazının dış pazarlara ihraç edilmesi için Türkiye’de bir gaz merkezi oluşturulması yönündeki resmi teklifinden sonra bu yöndeki çalışmaların yoğunlaştığını söylemek mümkün. Bugün Türkiye’den 7 doğalgaz boru hattı geçiyor. Bu nedenle, Türkiye bugün bile gaz merkezi ülke olarak adlandırılabilir. Bunlar arasında, Azerbaycan’dan Gürcistan ve Türkiye üzerinden Yunanistan sınırına uzanan Trans-Adriyatik doğal gaz boru hattının devamı niteliğindeki Trans Anadolu Gaz Boru Hattı (TANAP) yer alıyor.
9,2 milyar dolarlık doğalgaz boru hattı Azerbaycan’ın Şahdeniz sahasından üretilen gazın Gürcistan-Türkiye sınırından Türkiye’nin batı sınırına taşınmasını öngörürse, ilk etapta Azerbaycan 10 milyar metreküpe kadar doğal gaz tedarik edeceyi planlıyor. TANAP üzerinden Avrupa’ya, Türkiye pazarına ise 6 milyar metreküpe kadar yapmayı planlıyor. Tüm bunların yanı sıra Türkiye’de faaliyet gösteren ikisi yüzer depolama ve gazlaştırma üniteleri (FSRU) ve ikisi yer altı doğal gaz depolaması olmak üzere dört LNG terminali faaliyet göstermektedir. Aynı zamanda bugün Türkiye, gaz sahalarını aktif olarak işletmek için elinden geleni yapıyor.
Ankara’nın katılımıyla yürütülen uluslararası projelere dönecek olursak, Rusya Federasyonu’nun Krasnodar Bölgesi, Anapa’dan “Türk Akımı” doğal gaz boru hattının her bir hattıyla Karadeniz’den Türkiye’nin Avrupa yakasına yılda 15.75 milyar metreküp gaz geldiğini söyleyebiliriz. Rusya, üçüncü ülkeleri pas geçerek Karadeniz üzerinden Türkiye’ye doğal gaz ulaştırmayı planladığı “Mavi Akım” doğal gaz boru hattıyla yılda 16 milyar metreküp doğal gaz ithal etmeyi planlıyor. Türkiye üzerinden inşa edilen yedi büyük doğal gaz boru hattı arasında, Batı hattı olarak bilinen 845 km uzunluğundaki Rusya-Türkiye boru hattını belirtmek gerekir. Yani bir NATO ülkesi olan Türkiye’nin Rusya ile bölgesel bir gaz merkezi oluşturma stratejik projesi ilk çalışma değil.
Elbette bu proje büyük umutlar vaadında bulunan bir proje. Aynı zamanda söz konusu projenin her iki ülke için de yeterli siyasi ve ekonomik kazanımlar sağlayacağını tahmin etmek mümkündür. Dolayısıyla Türkiye ile Rusya arasında gaz sektörünün gelişmesi aslında NATO ve Avrupa Birliği ülkeleri adına da ümit verici olarak değerlendirilmelidir.”
Ulker Fermankızı